PLEBISCITO.EU | PNV. Press News Veneto

A go leto l’opinion de Giane sui fati del Caucaxo, e ghe tegno a xontar on paro de robe. Come ke Giane el ga buo modo de sentir łe reasion da Berlino, mi ve dago on parere influensà dała me rexidensa a Washington.

Ghe xe tri dimensioni a sta crixi: i) ghe xe na cuestion połitega (l’Abkazia, l’Osetia del Sud, el governo de Tblisi e l’influensa rusa in te sta region); ii) ghe xe na cuestion economega (el cołegamento energetico fra Mar Caspio e Mar Nero, i interesi de Gazprom e cuei europei); e iii) na cuestion geo-połitega (el biłancio de potere fra Rusia e Stati Unìi).

I. ła dimension połitega

Łe spinte independentiste in Abkazia e Osetia del Sud no łe xe na novità. Łe ghe xera dal 1990 co ke ła Georgia ła ga otegnù l’independensa da l’Union Sovietega. Na autonomia de ste regioni ła ghe xera durante el periodo sovietego, e łe mape storike (vedi articoło de Saakashvili) łe testimonia ke el Caucaxo pre inpero ruso el ga senpre vudo na moltitudine de realtà połiteghe. Ghe xe però na gran difarensa co l’independensa perseguia dai veneti o da altre popołasion europee. Ste do tere caucaxike łe xe confinanti e soto controło miłitare xa da diversi ani dała Rusia. A tuti i abitanti del’Abkazia ghe xe sta conceso el pasaporto ruso, e deso Mosca giustifega ła so “mision de paxe” par protegere ła minoransa etnica “rusa”. Ieri in tełevixion go sentìo Gorbachev dire ke in Abkazia e Sud Osetia i ga da esar lìbari de decider se i vol far parte deła Georgia o deła Rusia (sta ultima opsion no me par mia ke se ciame independensa).
Oltre a l’inpoxision miłitare rusa ghe xe na seconda raxon parké noialtri veneti gavemo da tor łe distanse da sto tipo de independensa viołento. Al contrario del pacifico referendum in Montenegro (dove pì del 80% ga partesipà, e dove el 55% ga votà a favore), in nte’l Caucaxo, łe do volte ke i ga votà, presapoco on terso deła xente ga podesto partesipar. Inaxonta me par preocupante ke ła popołasion de l’Abkazia pre incursion rusa ła xera 600miła, e ancó ła xe presapoco 80miła (vedi Human Right Watch). Par finire, tri giornalisti del NY Times i segnała na dikiarasion de on para-miłitare oseto: “semo drio bruxar ste caxe par esar sicuri ke i georgiani no i torne indrio.” Xe ciaro ke no podemo dar sołidarietà a na independensa otegnesta in sta maniera kive. No parké no i gabia el dirito, ma parké xe capitanà da criminałi. Senpre ntel steso articoło on logotenente ruso el spiega ke lori i xe miłitari, no połisioti, e no i pol miga starghe drio a ki ke fa man basa.

II. ła dimension economega

Tuti i ga capìo ca pì ke na raxon omanitaria, sta crixi ła ga dełe raixe de natura economega. No xe tanto el sviłupo economego otegnù dała Georgia, o el progreso istitusional. El grafico soto ne fa vedar come rispeto a altre nasioni del Caucaxo (Armenia, Azerbaijan e Rusia), ła Georgia ła xe mesa benon sia come controło deła corusion ke come cresita del Pil. Ma no xe tanto el suceso economego de na nasion ke ła ga adotà i prinsipi comerciałi osidentałi. El punto xe ke ła Georgia controła on coridoio energetico fra Mar Caspio e Mar Nero. Ła ga oleodoti e gasdoti ke rende acesibiłe łe risorse de Iran e altri paexi de l’Axia Centrałe a l’Europa. Sto coridoio raprexenta na conpetision direta co Gazprom, ła dita statałe rusa, ła seconda dita pi granda al mondo (dopo ła mericana General Motors).
Finìa ła goera freda ła vera forsa rusa no ła xe pì miłitare, ma pitosto energetica. Ła Gazprom ła ga cuaxi el monopolio ntel marcà energetico europeo e tanti paexi europei (l’Italia par prima, ma anca ła Dhermania e Francia) i xe intimidìi da ki ke ghe controła el rubineto del gas. E el governo georgian de Saakashvili el ga adotà na połitega antagonista ała Rusia e pro Ocidente. Par sto motivo ła Dhermania ła ga votà contro ła proposta de far ła Georgia on menbro deła Nato, propi par no pestarghe i pie ała Rusia e ała Gazprom.

Co ke l’aceso deła Georgia ała Nato xe sta bocià, ła Rusia ła se ga sentìa pì libera de rivendicar “i interesi nasionałi rusi nte’l Caucaxo” (parołe de Gorbachev – portavoxe de Putin in Merica). Ma ła realtà xe ke ghe xe in xugo el controło conpleto dełe risorse energetike par l’Europa. Invese de far el dopio xugo (come ke xe drio far el ministero dei esteri talian, perdendo na fraca de punti in Merica), par sti motivi economici gavemo da sostegner a voxe alta l’indipendensa georgiana da influense ruse. A semo drio xugarse el futuro energetico europeo. No gavemo da farse fregar dała retorica rusa (e dei so emisari taliani) ke el Caucaxo par motivi storici el ga da star soto influensa rusa. I rusi no i xe miga in Georgia par darghe da magnar ai oseti ma par tor controło de Gori e Poti, łe do sità del coridoio Georgian (fralaltro al de fora de l’Abkasia e del Sud Osetia). L’interese economico europeo xe de evitar ke Gazprom el se fagociti anca el coridoio georgian.

III. ła dimension geo-połitega

Co sta incursion rusa, i raporti fra Usa e Rusia i ga ciapà na bruta piega. Ghe xe però na diferensa fra łe tensioni de ancó e i 50 ani de goera freda. Union Sovietega e Usa i se odiava, ma i se rispetava. I xera a conosensa de łe so forse. Par questo co ke i cari armà sovietici i xe intrà a Budapest nte’l 1956, o a Praga nte’l 1968, i mericani no i ga posùo far gninte. Xera dominio sovietico e no vałeva ła pena risciar el dixastro de on confronto. Ma ancó xe canbià do robe.
Da na parte Putin ga na anbision ke ła va oltre i interesi economisi de ła so Gazprom. Oltre a na forsa economica, ła Rusia ła ga da tornar ła super potensa de na volta. Par łu l’era de l’inpero ruso otosentesco no ła xe mia finìa, el ga da nar vanti. Altro ke “mision omanitaria par l’independensa dełe minoranse etnike.” Ła rusia ła ga da controłar no soło el Caucaxo, ma anca l’Est europeo. Ancó, vènare 15 de Agosto, el general ruso Anatoly Nogovitsyn el ga dikiarà ke ła decixion połaca (ła Polonia ła xe menbra deła Nato tanto cuanto l’Italia) de inpiantar misiłi difensivi mericani, ła permete ała Rusia, secondo ła so dotrina miłitare, de lanciar on ataco nucleare. Evidentemente par Putin ła Rusia ła ga rialsà bastansa ła testa e ła xe pronta par on riscato geo-połitego.
El problema xe ke da staltra parte i mericani i ga nantra vixion. No ghe xe pì l’ecuilibrio da goera freda, no ghe xe pì el rispeto reciproco. Pai mericani ła Rusia no ła xe pì na superpotensa miłitare, e in sti ultimi 20 ani i xe bastansa sicuri de verli dopià e triplà, e de ver na protesion anti misiłi sofistegà. Par lori i xughi geopołitici ke ła Rusia ła vol far i apartiene a nantra epoca. E se no i ła ga capìa ke i ga xa perso sto status col muro de Berlino, a Washington ghe xe aria de trarghe cuatro bastonà e ridimensionarli (anca geograficamente).

Personalmente no go łe conosense par giudicar ki de i do se sbalia, ma de sicuro al contrario deła goera freda ghe xe on contrasto de prospetiva e de mixura. E dato ke ła situasion ła ndarà in pexo prima ke el primo ministro talian el torne dałe ferie e ghe fasa far ła paxe a Bush e Putin, se ga da sernir da ke parte star. Co ła Georgia (co tuti i so difeti) e ła Merica de Bush (co ncora pì difeti – vedi Iraq), o co i para-miłitari pseudo-separatisti oseti e el KGB de Putin. Tołemo łe distanse da ła poxision fiło-rusa ciapà dal governo talian. I veneti no i vol esar raprexentà nte’l mondo da sti volta-facia e maestri del dopio-xugo.

Lodovico Pizzati
PNV
Washington, DC