PLEBISCITO.EU | PNV. Press News Veneto

Sabo a go scoltà łe relasion de esperti su ła custion Arsenal, e penso de ver capìo ła fonte del problema. Almanco credo.

Venesia ancó ła sta in pie grasie a na singoła industria: el turismo. Altre forme de inpiego xe far el dipendente statałe rento i vari ufici comunałi, provinciałi, regionałi e altri enti pioveghi.

Sta roba ai venesiani DOC no ła ghe sta ben parké no i vol ke ła so sità ła deventa altro ke na Disneyland, co conseguense sui costi imobiliari ke obliga ła sitadinansa indigena a emigrar in teraferma.

Parké inpuntarse su l’Arsenal? L’Arsenal in pratica altro no xe ke l’antica xona industrial de Venesia. A xera el polmon economego ke par secołi ga dà laoro a gran parte dei venesiani. Deso el raprexenta l’Alamo dei venesiani DOC ke no i vol ke 46 etari de teren industriałe i vegna fagocità da l’industria dominante, el turismo, creando l’enesimo albergo.

Xe ciaro ke vołer ripristinar łe vèce industrie rento l’Arsenal xe anacronistego, na roba da dirigismo sovietico ke va contro łe regołe del marcà.

Difati nisuni propone na sołusion simiłe, ma łe lagne ke go sentìo Sabo dal rełator Boato łe xe poco mejo. Deceni de esperiensa aministrativa ło ga lasà scorajà de fronte ai interesi privà ke controła ła połitega piovega.

Lu el ga raxon a propor alternative cofà incubatori de inprexe inovative, baxà so ła ricerca e so ła tenołogia, ma sto tipo de połitega no ła se fa metendo aministratori “sani” rento on sistema smarso. Xe el sistema smarso ke ga da esar trato via.

Sto sistema smarso se ciama Italia, e finké Venesia ła resta na cołonia taliana no ghe xe aministrator virtuoxo ke pol salvar ła capitałe veneta.

Dal dopoguera Venesia ła se gà svodà de abitanti: da 150miła a 60miła de ancó in mexo secoło. Pexo deła peste bubonica. La cauxa xe ła fine de l’inportansa comerciałe de Venesia, ma anca l’industriałixasion del ‘900.

El sviłupo economego del secoło pasà el se baxava su fabrike, operai, hardware par inténdarse. Venesia, come sità d’acoa, ła xe gran svantagià par sto tipo de svilupo. Rispeto ła teraferma Venesia no ła podeva conpèter su costi de produsion, e par sto motivo oportunità de laoro łe se catava a Marghera e nel resto de l’hinterland veneto.

Ancó l’intiera economia veneta ła xe in crixi par via de ła globałixasion. L’industria pexante no ła pol tegner el paso co i costi de mano d’opera indiani e cinexi. Ła salvesa par l’ocupasion veneta ła xe su ła cuałità, l’high tech, setori de servizi e ingegno.

Da sto punto de vista Venesia no ła xe pì svantagià rispeto a Valdagno, Trevixo o Basan. On campus de inovasion pol benisimo sviłuparse anca in te na sità de acoa. Par exenpio, i iphone i vien insenbrà in Cina, ma tuto el know-how de progetasion el vien fato a Silicon Valley.

El punto fondamentałe xe ke sti centri de ricerca e inovasion no i se sviłupa mia grasie a dei połitici iluminà. Al contrario, pì distante ghe stà i aministratori publici, mejo xe.

Se vardémo i mejo setori, ke sia in software, nano-medicina e tenołogia, i xe tuti nati intorno a dełe università molto potenti in ricerca e sviłupo. Par exenpio, Google el xe nato a l’interno de Stanford University, e deso el da laoro de cuałità e stra-pagà a mejara de xoveni.

Ałora, se Venesia ła vol riemergere co atività economike al de fora del turismo ła gà bixogno de on dinamismo intełetuałe e de ricerca intorno a dełe fonti de idee e inovasion. Ła fonte primaria ła ga da esar par forsa na università de serie A.

Purtropo el contenitor Italia el ga fra i pexo sistemi universitari de Europa (tanto pexo de Spagna, Francia, Germania e Inghiltera), e łe nostre mejo menti łe scanpa via.

Ghe vol na serie de incentivi, e abatimenti burocratisi ke soło na Venetia indipendente pol ofrir. Venesia ła xe na sità particołare, e soło se indipendente (come ła xe senpre stà) ła pol rialsar ła testa.

Lodovico Pizzati
Pnv