PLEBISCITO.EU | PNV. Press News Veneto

So drio vardar l’andamento de l’IVA de sto primo decenio de indipendensa. L’idea de farla na tasa provinciałe ga creà on ciclo virtuoxo pitosto prevedibiłe. I governi provinciałi deła confederasion veneta i se ga catà co dei surplus fiscałi inbarasanti, e i ga tacà conpeter al ribaso. Dai livełi asurdi del 20% eredità dała defunta Repubblica Italiana, ła provincia de Vicenza ła xe sta ła prima a sbasar al 16% ntel 2013.

Do mexi dopo Brescia fisa l’IVA al 15% e Pordenone al 14%. Ghe ga vosùo fin al 2014 ke łe asociasioni comercianti de Padoa e de Verona łe ga fato presion ai rispetivi governi provinciałi par no perdar ulterior marcà, fisando l’IVA al 10%. Sie mexi vanti, Trevixo sorprende tuti fisando l’IVA al 5%. No xera sta previsto on cało rapido cusìta, ma l’aumento del shopping on-line (par tuti i prodoti) ga acełerà ła conpetision intra-provinciałe.

Nisuni gavéa previsto ke ła riforma legislativa fata pena dopo l’indipendensa ła gavarìa portà tuta sta trancuiłità par l’e-commerce. Deso i tribunałi i xe stra-eficenti e łe cauxe łe dura de rado pì de on mexe. Ma i consumatori i se sente pì proteti parké deso xe łe banke ke ga ła responsabiłità de tutełar i clienti da potensiałi e-thieves (ladri cibernetici). Donca i veneti no i ga pì nisun riscio a far shopping online, e xa da on tòco łe IVA provinciałi łe ga catà n’ecuilibrio fra el 3% e el 5%. Unica ecesión xe ła provincia de Rovigo ke ła ga abolìo l’IVA.

Anca mi xero fra i economisti ke consiliava a ste province de confine de tegner l’IVA pì alta. I week-end ghe xe l’asalto de emiliani ai centri comerciałi rovigoti e i saria contenti de pagar anca el 10% de IVA. Ma deso go da darghe raxon ai comercianti rovigoti ke i gà spesegà par el 0%. Par lori xe pì inportante esar conpetitivi pai consumatori dełe altre province venete, dato ke dopo el Lusenburgo i veneti i xe i pì riki d’Europa.

In sta maniera gavemo esportà el ciclo virtuoxo. Dopo l’indipendensa deła Venetia, el stato Italian el xe sta bon de tegner bota par n’altra decade. Ma deso, dopo tanto tribołar tirando vanti co finansiamenti internasionałi (fra cui anca veneti), i ga divixo kel cimelio otocentesco in 5 stati pì eficenti. Come ła Yugoslavia ntei ani ’90 e ła Spagna e Regno Unìo 8 ani fa, nantro Leviatan statałe el xe petà xo. Xe inevitabiłe ke anca ła Baviera ła se staki dała Dhermania federałe fra on paro de ani, parké rento l’Union Europea ga senpre manco senso far parte de pakidermi statałi de nantra epoca.

Ma par niantri veneti xe sta forse pì fasiłe, xe stà el contrasto pì lanpante. Xera 150 ani ke trainàvino ‘fa i musi. Noialtri co l’acełeratore a maneta, e sto parasita al volante ke bruxava el freno a man. Ntel 2012 ło gavemo parà fora dała portiera e semo partìi ‘fa on sitón. Me ricordo ncora łe promese de sbasar łe tase sul redito al 20%. Deso xe na lota rento el Magior Consejo de Venesia par no sbasarle masa, e semo fermi al 12%. Ogni ano el boom economico ne regała on surplus fiscałe sora ogni previxion, e se ga stuà ogni dibatito ideołogico. Ne gavémo asà par sbasar da novo łe tase, alsar ła spexa sociałe, investir so łe infrastruture e cronparse i BOT del governo italian, fin ke i ga durà (xe sta el nostro ato de beneficensa).

In tei ultimi ani rento l’Italia gavévino soferto ła mancansa de investimenti so łe infrastruture. Ma no parlo soło de xustar łe strade, tacar panèi sołari dapartuto, o de ver netà fora ła laguna de Venesia, tanto ke deso se pesca e se podaria da nóvo noar ntel Canal Grando. Gavémo fato gran investimenti so ła ricerca, so l’istrusion, so ła sanità. I atenei de Padoa, Trieste, Verona, Trento, Venesia e Udine i ga i biłanci in ativo anca grasie a na domanda de iscrision de studenti foresti ke riva co łe so borse de studio par torse na laurea veneta. Investendo so ła ricerca semo sta boni de atirar i mejo prof. e ricercatori del mondo. Ghe xe na imigrasion axiatica (cinexi e indiani): tanti i vien par l’università, ma altretanti i xe ingegneri del setor informadego o de medicina ke vien laorar nte łe nostre dite.

Si, xe vero, femo ncora del bon vin e del bon formajo. El Made in Venetia el tira senpre anca nte’l vestiario. Ma ła risposta veneta al tsunami cinexe de cuìndaxe ani fa, xe sta de speciałixarse in te l’alta tenołogia. Na olta cavà el parasita dała gropa, co ojo de gunbio e determinasión veneta, gavémo creà dełe nikie de cuałità ke gnanca on miliardo de cinexi xe sta boni de bàtarne. Ansi, i xe deventà on miliardo de clienti par łe nostre nano-tenołogie. A Meolo e a Sandrigo ghe xe dei campus de ricerca reminesenti del Google campus californian. Ki ło gavarìa dito ke ła rivista Fortune ła premiase i partners Fochesato e Spanevello come i Steve Jobs deła nano-medicina.

Vardo i xóveni de ancó, pieni de otimismo e sicuri de se stesi. I pì cèi no i ga gnanca idea de cosa ke vołeva dir vìvar soto el taco talian. Come ke i xóveni cresù in tei ani ’90 no i gavéa idea de come ke xera vìvar durante ła guera freda. El pesimismo, ła frustrasion, ła rasegnasion ke se respirava prima de l’inploxion del regime partitocradego talian, i xe sentimenti ke deso i par fasa parte de on pasà remoto.

Al tenpo xérimo xente incoacià, invertebrà, e paréa inposibiłe poder canbiar łe robe. Me ricordo i “tanto no serve a gninte…”; “ma come pensito de fare…” E dopo xe bastà on colpo de reni: on avenimento pacifego, civiłe e legałe. Me ricordo l’entuxiasmo in Piasa San Marco come al tenpo del Muro de Berlino. Soło ke na olta cavà via, el nostro parasita ne ga parso tanto pì inpotente de l’Union Sovietica. Tuti sti mostriciatołi ke se sentiva sprotàr dałe so poltrone tełevixive. No se ricordémo gnanca pì i nomi.

Deso łe caxe łe xe tute piturà de cołori vivi, e no soło parké semo pì riki, ma anca parké inconsciamente no gavemo paura de far vedar ke stemo ben e de vegner disanguà de tase. I xóveni no i ga pi temansa dełe forse de l’ordine. Deso i vien percepìi come al nostro servizio pa’l trafico o par defendarne dal (poco) crimine. No i xe pì on corpo foresto ke ne fa sogesion. Ve ricordèo co ke se sbarlucava i fanałi par dir ai altri de star tenti ai carabinieri? Dopo 150 ani l’esercito foresto, kieto kieto, el xe ndà via.

Lodovico Pizzati
Segretario Veneto Stato