Lazzaro Mocenigo

Lazzaro Mocenigo

No bastarìa mia sto poco spàsio a dispoxisión pa descrìvar sto Eroe Veneto, dotà de on corajo, de on spìrito de jeneroxità, łealtà, intuisión tàtiche sora ła media, senso del dovér sora ogni łimite umàn.

Semo drio parlàr de łe inprexe de on òmo che xe sucedéste inte el 17° secoło, co xera sècołi che ła Veneta Serenìsima Repùblica e el Inpero Otomàn i se sfidava, co i veneti che i faxeva de tuto pa defèndar łe so popołasión, ła fede cristiana, i só posedimenti e i só comèrsi dal nemigo che sercava de vegner vanti.

Basta soło che ricordemo che qualche dexina de àni dopo i fati che semo drio contarve el exèrsito inpariàl turco el xe rivà via tèra fin Vièna meténdoła sóto asèdio; el turco però no’l ghe ła gà mai fata a controłàr el Mediteràneo oriental gràsie al corajo da łión e a ła superiorità tàtica de ła flota Veneta.

Lazzaro Mocenigo el se gà méso in mostra inte on conbatimento inte ła bataija dei Dardanelli, indove xe morti pì de 10.000 turchi (ła so pì grave sconfita navałe dopo Lepanto). El gheva perdésto l’ocio de drita e el xe stà mandà a Venesia pa portar ła notìsia de ła vitoria. El xe rivà el 1° de agosto del 1656, dopo che pa strada el gheva conquistà na gałera barbaresca. El xe stà tratà dal Senato cofà on trionfatór. Anca se el xera xóvane, el gaveva 32 àni, el xe stà nominà Capitàn Generałe da Mar, el grado miłitar pì grando che se podése rivar a ciapàr inte ła Serenìsima, ciapando cusìta el posto de Lorenzo Marcello, che’l xera morto inte i Dardanełi.

El se gà méso in vista pa ła só vałensa e, drio na gran fama che ło gà senpre caraterixà, el gà savésto senpre portàr el ànemo de i só òmani sora de tuti i łimiti de arditésa, tanto che el ghe meteva terór al turco sol che savendo che Mocenigo el xera drio pa rivar.

Parfìn el sultàn el xe scanpà da Istanbul co ła corte co’l ga savésto che ła flota de Mocenigo ła xera drio rivar verso i stréti.

Pareva che ninte podése fermar łe gałee Venete, pareva che ninte podése fermar el Mocenigo, pien de furór che xera ncora pì forte grasie a ła só sicurésa de ła vitoria, decixo de ndar rento de i streti e de bonbardar ła capitałe turca.

Łe nave de i turchi che se ritirava łe vegneva inseguìe e cacià fin che łe xera costréte a ła fine a tornar rento inte’l Mar de Manara, co róta verso Istanbul.

A sto ponto però xe rivà queło che nisuni se spetava: batarìe turche, che łe xera stà mése drio łe coste del canàl, łe se gà movéste in mexo a el całìgo, tacando a sbaràr e ciapando inpieno ła nave comandà dal Mocenigo.

Sto qua el se catava sol ponte de comando da indove el xera drio dar i órdeni a i só òmani.

Na bała de canón de i nemighi ła ga ciapà in peno ła santa barbara, co na esploxión on mucio granda. Na nùvoła de on enorme fumo nero ła gà oscurà el mar intorno pa 7 mija; intorno xera tuto scuro e na spusa granda de sólfo. Pa na intera ora no se gà pì vedésto ninte inte’l canal.

Inte’l s-ciòco se gà spacà anca i àlbari grandi de łe vełe e ón de sti qua, cascando bàso, el gà centrà in pieno el sfortunà comandante, che’l xe morto sol colpo. So sta maniera moriva el cavałier, el Capitàn Jeneral e Procuratór de S. Marco, Lazzaro Mocenigo. Vìtima de on colpo de canón turco, sicuro, ma fursi anca de ła só vocasión de òmo sensa paura e senpre comandante vitorioxo.

El Badoer el ga dovésto ałora dar el órdene de fermar tuto, de no ndàr pì vanti e de catàr sù i òmani in mar. Ła operasión ła xe sta fata da ła gałera “Trevixana” che ła gà rincurà sù el corpo del Mocenigo, el stendardo e el fanałe.

Al dì de uncó resta parò el dubio che łe dó fiancàe de ła parte de pópa de na gałera, che łe se trova al muxeo stòrico navałe de Venesia, sicome łe xe del XVII secoło e on mucio decorà, łe podarìa èsar stà de ła só gałera jenerałìsia e che ła Repùblica ła podarìa aver ordenà che łe vegnése rincuràe (Eła sì che ła xera tenta a ła so storia).

Pena dopo ła morte de Mocenigo i veneti in tri jorni de na bataja dura i xe riusìi a ciapàr e far fora on fià de nave nemighe, ma de sicuro ninte podeva a chel ponto ripagarli pa aver perdésto ón de i só mejo comandanti de ła marina da goera de ła Serenìsima.