El 7 de Otobre del 1571 ła gloria ła gà parlà in veneto.
Chel dì ła flota cristiana e queła turca łe se ga batésto inte ła granda Bataja de Lepanto.
Ghe xe chi che ła paragona a ła Bataja de łe Termopili o a queła de Trafalgar. E no i ga mia torto.
I turchi e l’Islam i pareva che no i se fermàse altro in Osidente. Ła jera na łota che ndaxéva vanti ormai da ani, favoria da nemighi debołi, divixi e sbarufanti. A ła fine, pì che altro par vołontà de papa Pio V, Spagna, Venesia, Santa Sede, Jenova, ducato de Savoja, órdene de Malta i se gà mési insieme pa conbàtar el nemigo. I ga fato na flota de 250 nave: metà de ste qua łe vegneva da ła Veneta Republica, che ła portava anca 6 gałeàse, vere fortése sol mar.
Ła Serenìsima Republica ła ghe gà dà el comando de ła flota a ón de i mejo òmani che ła gavea: el Capitan General da Mar Sebastiano (Bastiàn) Venier. Xera pasà sol che dó mexi da quando che xera cascà Famagosta, col martirio de Bragadin e ła perdita de ła ixoła de Cipro. Ła notisia ła jera rivà a i òmani de ła marina cristiana inbarcà inte łe nave intanto che i jera sbarcà a Cefałonia; i se gà anemà e fato corajo pronti a conbàtar pa vendicarse e verla vinta.
Pena łevà sù el sol de chel 7 de Otobre łe dó flote turca e cristiana łe jera davanti inte’l mar. Dopo poche ore xe scumisià ła bataja. E savemo ben come che ła xe finìa.
El jera stà on trionfo de vałor e stratejìa, pensève che da quatro secołi i ghe studia sora inte łe marine de tuto el mondo.
Sebastiano Venier el gavea xà 75 àni, ma el ga savésto comandar łe so nave cusìta ben da portar ła flota a ła vitoria.
I dixe che łu el gavése łotà copando raquanti turchi co ła bałestra e łe frece che n’altro el ghe cargava.
El jera stà anca ferìo da na frecia e el se ła gavea cavada via da soło.
Ła vitoria cristiana ła jera stà granda, se parla de 117 nave turche ciapade, de 8.000 omeni prexonieri, de 150.000 zechini de oro catài inte ła nave amiraja.
E po’ i gavea łibarà 15.000 s-ciavi cristiani che i jera inpiegà da i turchi cofà remadori.
El Capitan da Mar Sebastiano Venier el jera tornà indrìo a Venesia sol che 15 mexi dopo, in trionfo. Anca se no’l jera ‘ncora Doxe, i ło gà vołesto inte’l Bucintoro co i so capitani. Ła sità ła ghe gà fato i onori. El Doxe Alvise Mocenigo ło spetava a San Marco indove, pa conto de ła Republica, el ło gà ringrasià pa ła gran vitoria.
Quatro ani pi vanti, l’11 de jugno del 1577, el xe deventà Doxe, co gran festa del Senato e del popoło. Jera ła tersa olta che ła Republica de San Marco ła ghe dava ła só carica pì granda a ón de i Venier.
El 3 de Marso del 1578 Sebastiano Venier el more.
I ło ga sepełìo inte ła Céxa de Santa Maria de i Angełi a Muràn; dopo i só resti i łi ga portài inte ła Céxa de Santi Joani e Paolo, darente a ła Capeła del Rosario łevada sù pa ricordàr ła Bataja de Lepanto.
El Senato veneto el gà dito in che ła ocaxión: “Non virtus, non arma, non duces sed Maria Rosarii victores nos fecit” che dal latin el vol dir “No el vałor, no łe armi, no i capitani ma ła Madona del Roxario ne ga fato vìnsar”.
El 7 de Otobre del 1571 ła gloria ła gà parlà in veneto.